Kalibreren van de autofocus van mijn camera bij Calumet

In dit blogbericht wil ik jullie graag wat meer vertellen over mijn ervaringen met het caliberen van de autofocus van mijn camera.

De aanleiding

De laatste tijd had ik het idee dat de foto’s die ik maakte met mijn Sony 16-50 f/2.8 SSM op mijn Sony A77ii body niet volledig scherp waren. Na een nabewerking in Lightroom leverde het wel een acceptabel resultaat op, maar de foto’s zouden scherper kunnen zijn. Een aanwijsbare oorzaak voor de onscherpte is er niet. De camerbody en het objectief werken verder prima en er lijkt ook geen sprake te zijn van extreme onscherpte, die bijvoorbeeld veroorzaakt kan zijn doordat de apparatuur beschadigd is door een val.

Bij het gebruik van hetzelfde Sony 16-50 f/2.8 SSM objectief op de mirrorless Sony A6300 body leken de foto’s echt scherper te zijn dan bij het gebruik op de A77ii.

Waarom is het kalibreren van de autofocus nodig?

De A77ii camerabody maakt, net als alle digitale spiegelreflexcamera’s, gebruik van een separate phase detection autofocus sensor. Deze autofocus sensor is dus niet aangebracht op de beeldsensor, maar deze is aangebracht als losse sensor in de camerabody. Door de Single Lens Translucent techniek wordt een deel van het licht dat op de beeldsensor valt afgebogen naar de autofocus sensor. Door toleranties in de productie van camerabody en objectief kan het voorkomen dat de afstand tussen de PDAF sensor en de beeldsensor een minimale afwijking vertoont. Zelfs een minuscule afwijking kan direct effect hebben voor de scherpte van de foto.

Bij systeemcamera’s bevinden de autofocus sensoren zich wél op de beeldsensor en is er dus geen afstandsverschil door montagetoleranties mogelijk.. Hierdoor is het bij een spiegelloze systeemcamera niet nodig om de autofocus te kalibreren.

Hoe gaat het kalibreren nu in zijn werk?

Omdat ik het nog niet eerder had gedaan, koos ik ervoor om m’n lenzen te laten kalibreren bij Calumet Photographic in Amsterdam. Eigenlijk kwam ik hier bij toeval terecht, omdat Calumet dicht in de buurt van het project waar ik op dit moment voor mijn werkgever werkzaam ben. Bij Calumet moet je eerst een afspraak maken en vervolgens kan je langskomen met je camera(‘s) en lenzen en worden deze gekalibreerd terwijl je wacht. Bij mij ging het dus om mijn Sony A77ii camera met een objectief van het type Sony 16-50 f/2.8 SSM.

De camera wordt vervolgens op een statief gezet en vanaf een bepaalde afstand worden er foto’s gemaakt van het kalibratiesysteem bij de grootste diafragma opening die het objectief biedt. In het geval van dit objectief betreft het dus een diafragma-waarde van f/2.8.

De camera wordt scherpgesteld op een focusvlak met contrastrijke patronen, waarop de camera goed kan scherpstellen. Naast het focusvlak is schuin een liniaal geplaatst, waarop kan worden afgelezen op welk punt het objectief werkelijk is scherpgesteld. Bij een perfect gekalibreerde camera met objectief is op de gemaakte foto het nulpunt op de liniaal het scherpst.

Op basis van de uitgevoerde metingen wordt er in het menu een instelling veranderd om de camera een vertellen welke correctie dient te worden toegepast bij het scherpstellen. Dit is afhankelijk van de resultaten van de metingen: lag het scherpste deel van de foto voor of achter het nulpunt. In mijn geval was een kleine correctie nodig. Bij een instelling van -2 in het menu van mijn camerabody is de camera – objectief combinatie juist gekalibreerd en wordt de hoogste scherpte bereikt.

Zelf objectieven caliberen.

Naast het laten kalibreren van de autofocus van je camerabody is het is mogelijk om zelf de autofocus. Op internet kan je allerlei tools vinden om het zelf te doen: DIY, maar je kan ook een mini versie van het kalibratiesysteem kopen. De (semi-) professionele DSLR en SLT camera’s bieden over het algemeen de mogelijkheid tot het zelf kalibreren. De werking is per cameramerk net iets verschillend. Een blik in de handleiding kan je dan uitkomst bieden om duidelijk te krijgen hoe dit bij jouw camerabody werkt.

Over het algemeen hebben de camerabodies die bedoeld zijn voor gebruikt door prosumers of professionals een mogelijkheid voor het kaliberen van de autofocusfunctie. Als jouw camera deze instelling niet heeft, dan kan de je de autofocus helaas niet zelf kalibreren. Je kan deze camera kan dan alleen kalibreren door mechanisch de autofocus sensoren of beeldsensor in de camerabody te verstellen.

Kalibreren bij Calumet

Ik heb mijn camera, in combinatie met één objectief laten kalibreren bij Calumet Photographic. Ik kon hiervoor dezelfde dag nog terecht bij de vestiging in Amsterdam Zuid-Oost.

Het objectief dat ik heb laten kalibreren is een zoomobjectief. Voorafgaan aan de calibratie vroeg de medewerker van Calumet mij bij welke brandpuntsafstand ik het objectief wilde laten kalibreren. Er werd me namelijk verteld dat er bij zoomobjectieven soms wat verschillen bestaan tussen de resultaten bij het kalibreren bij de laagste en de hoogste brandpuntsafstand. In mijn geval dus 16 respectievelijk 50 mm. Ik heb er dus voor gekozen om het objectief bij een brandpuntsafstand van 35 mm te laten kalibreren.

Mijn camera en objectief werden vervolgens meegenomen voor de operatie. Een lekker kopje koffie verder was de klus geklaard en liep ik weer naar buiten met mijn camera en objectief.

De kosten  voor het kalibreren van een camerabody met één objectief waren €24,50. Bij het kalibreren van de camerabody met meerdere objectieven zijn de kosten per objectief lager. Volgens de informatie op de website van Calumet zijn de kosten per aanvullend objectief €10,—.

En…is er verschil te merken na het kalibreren?

Ik hou je op de hoogte van mijn ervaringen na het kalibreren van de autofocus!

Update 13 juni 2018:

Ik ben tevreden met de autofocus van mijn camera na het kalibreren van de autofocus. Er is zeker verschil te merken in de scherpte van de foto’s. Waarom heb ik dat niet eerder laten doen……? De eerlijkheid gebiedt me echter wel te zeggen dat ik bij het maken van foto’s ook ook bewuster bezig ben met het bereiken van een zo goed mogelijke scherpte van de foto. Een goede kalibratie van apparatuur speelt hier natuurlijk een belangrijke rol, maar het nauwkeurig scherpstellen op het onderwerp, keuze van de juiste diafragma-opening en vooral het voorkomen van bewegingsonscherpte speelt hier een rol. Voor het voorkomen van deze bewegingsonscherpte is het met name belangrijk dat je de camera goed stil houdt en daarnaast de sluitertijd zo kort mogelijk houdt. Lees voor meer informatie ook mijn blogbericht met zeven tips voor het maken van scherpere foto’s.

Alle factoren moeten in orde zijn om een ècht scherpe foto te maken. Aan de calibratie van mijn camera-objectief combinatie zal het echter niet meer liggen! Ben jij dus ook op zoek naar ultieme scherpte in een foto, laat dan vooral jouw camera-objectief combinatie kalibreren als je een DLSR- of SLT-camera gebruikt!